VISIE

WAT IS ER AAN DE HAND MET HET COULISSEN LANDSCHAP?

Het karakteristieke Twentse Landschap bestaande uit coulissen die gevormd worden door houtwallen, singels, bomenrijen, heggen en bosjes met daartussen de weilanden en de karakteristieke in Saksische stijl  gebouwde boerderijen, vormen een landschap waar de Twentenaar met recht tros op is. Een landschap dat vroeger bekend stond om zijn diverse biotopen waarin een grote verscheidenheid aan dieren en planten voorkwamen.

Een landschap dat onze voorouders door noeste arbeid hebben gevormd, onderhouden en gekoesterd. Het landschap met al zijn inheemse bomen, struiken en kruiden heeft een rol gespeeld in de strijd van de Twentenaar om te leven en te overleven.

Dit landschap is langzaam maar gestaag aan het verdwijnen, zonder dat men er erg in heeft. Het landschap wordt eentoniger. We zien steeds meer weiden met alleen nog raaigras zonder bloeiende kruiden. Daarop is de term “groene asfalt” van toepassing. Er is aanzienlijk minder soortenrijkdom in de houtwallen en singels,  alleen boomvormers blijven over. De kruid- en struiklaag is vaak verdwenen. Hierdoor worden deze landschapselementen steeds doorzichtiger. Veel vogelsoorten verdwijnen door gebrek aan voedsel, dekking en nestgelegenheid zoals weidevogels, patrijzen, veldleeuwerik etc.

Waardoor verdwijnt het Twentse landschap?

Het verdwijnen van het karakteristieke Twentse Coulissenlandschap is al jaren gaande en zal wanneer we het nu geen halt toeroepen, sluimerend verdergaan met desastreuze gevolgen.

De oorzaken van het verdwijnen op een rijtje:

Economisch: ondernemers die hun boterham moeten verdienen met gronden die in het Twentse landschap liggen worden al jaren aangezet (door banken en de politiek) tot een bedrijfsvoering die ver van natuur- inclusief- landbouw verwijderd is. Het heersende productiesysteem is er opgericht om met zo weinig mogelijk kosten een zo goedkoop mogelijk product te kunnen produceren. Tijd is geld dus de uitkomst zit hem in grote percelen die met de modernste machines in de kortste tijd zijn te bewerken.

Deregulering en kostenbesparing: de politiek in de gemeente Dinkelland en Tubbergen heeft vanuit o.a. de standpunten deregulering en kostenbesparing gemeend een kapverordening (2015) zo te moeten aanpassen dat dit de burger en politiek minder regelgeving en meer vrijheden biedt. Daarbij is er onvoldoende personeel vrijgemaakt voor handhaving. Voor deze werkwijze is gekozen om de burger meer verantwoordelijkheden te geven, uitgaande van het adagium “minder overheid, meer samenleving”. Juist deze cocktail van factoren, met daaraan toegevoegd veranderde economische keuzes door grondeigenaren, zorgt ervoor dat ons karakteristieke Twentse Coulissenlandschap met uitsterven bedreigd wordt.

Kennis: de economische vooruitgang van de laatste 50 jaar heeft er voor gezorgd datgrondeigenaren niet meer afhankelijk zijn van de bomen en struiken die in het Twents Coulisselandschap zo karakteristiek maakt. Diezelfde bomen en struiken die voorheen gebruikt werden als geriefhout en veekering, worden nu gezien als lastige obstakels.         Door deze verandering is ook de kennis m.b.t. welke rol bomen, struiken en kruiden hebben voor de biodiversiteit verloren gegaan.  Daarmee is ook een groot deel van de kennis over het onderhouden van landschapselementen verdwenen. De teruglopende kennis bij grondeigenaren en politiek heeft directe gevolgen voor het Twentse landschap, de biodiversiteit en de aantrekkingskracht van het Twentse landschap voor toeristen.

Wat zijn de gevolgen?

Het verdwijnen van het karakteristieke Twentse Coulissenlandschap heeft grote gevolgen, die we schijnbaar pas kunnen overzien wanneer het bijna te laat is. De gevolgen op een rijtje:

• Economisch: Een karakteristiek bijzonder landschap, eigen in zijn soort, verdwijnt. Een landschap dat alom geprezen wordt door zijn bewoners, maar zeker ook door haar bezoekers en toeristen uit Nederland en ver daarbuiten. Economisch gezien zal Twente het landschap als verdien model,  zeker in de toekomst heel hard nodig hebben!
• Biodiversiteit: Een coulissenlandschap kan bestaan uit verschillende soorten beplantingselementen met daarin voorkomende dieren en planten die samen een  levensgemeenschap vormen. Zo draagt een eeuwen oude eik, een soortenrijke singel, heggen of een hakhoutwal ieder op zijn manier bij aan een levensgemeenschap waardoor een grote soortenrijkdom ontstaat. Deze levensgemeenschap heeft soms tientallen jaren nodig gehad om zich op te bouwen. Door landschapselementen op drastische wijze te verwijderen of het onderhoud achterwege te laten, verstoor je een levensgemeenschap met alle gevolgen van dien. Het verdwijnen van het karakteristieke Twentse coulissenlandschap tast direct de biodiversiteit aan. Het aantal plant- en diersoorten neemt hierdoor steeds verder af.
• Gezondheid: een natuurlijke omgeving kan op verschillende manieren bijdragen aan de gezondheid van de mens, voor jong tot oud.  Natuur kan bijdragen aan herstel van stress, aan een optimale ontwikkeling van kinderen, lichamelijk en geestelijk welbevinden en aan  zingeving.  De invloed van de inrichting van het Twentse landschap speelt daarbij een grote rol. Een vitaal en soortenrijk landschap heeft een positief effect op onze gezondheid.

WAT DOET ONZE STICHTING OM HET TWENTSE LANDSCHAP TE HERSTELLEN/BEHOUDEN?                

1. Informeren en communiceren: over landschaps-aanleg en onderhoud,  flora en fauna, versterking van landschapstructuren, beheer van bermen en sloten etc.
2. Adviseren: hoe om te gaan met problematieken m.b.t. het landschap en het openbaar groen.
3. Signaleren: melden van aantasting en beschadigingen van landschapselementen en openbaar groen bij gemeenten,waterschap en provincie.
4. Activeren: actief bijdragen aan beleidsplannen en uitvoering van projecten ten behoeve van natuur en landschap en herstel van de biodiversiteit.
5. Samenwerken: met grondeigenaren, natuurorganisaties, gemeenten, provincie, waterschappen e.a. om te komen tot een win-win situatie voor het Twentse landschap en haar bewoners

CONCRETE MAATREGELEN OM TE KOMEN TOT DUURZAME INSTANDHOUDING EN HERSTEL VAN HET TWENTS LANDSCHAP KUN JE LEZEN IN ONZE ACTIEPUNTEN.